اولین قدم برای این که بدانیم با کودک خبرچین چه کنیم این است که علت این رفتار را در کودک پیدا کنیم؛ کودکان به دلایل مختلفی خبرچینی می کنند و والدین برای حل این مشکل باید دلیل این کار کودک را کشف کنند. والدین باید به کودکان آموزش دهند که گفتن چه چیزهایی واقعا اهمیت دارد و گفتن چه چیزهایی اهمیت خاصی ندارد، اگر کودک بعد از آموزش ها همچنان مسائل بی اهمیتی را می گوید، پاسخ هایی که به او می دهید را کاهش دهید، مهارت های حل مسئله را به فرزندتان یاد دهید، نقش میانجی گری داشته باشید و اجازه دهید تا کودک خودش برای مشکلاتش راه حل پیدا کند و یا از بین راه حل های پیشنهادی شما یکی را انتخاب و به آن عمل کند.
یادتان باشد هیچوقت کودک را تنبیه نکنید، با دقت به حرف های او گوش دهید، به احساساتش اهمیت دهید، به خوبی به او پاسخ دهید و در این مسیر صبور باشید.
خبرچینی در کودکان
خبرچینی در کودکان رایج است به ویژه در بین کودکان ۵ تا ۱۰ ساله. آموزش به بچه ها برای این که تشخیص دهند چه زمانی لازم است چیز مهمی را بگویند و چه زمانی لازم نیست، پیچیده و گیج کننده است.
به گفته روانشناسان، در اوایل کودکی عادی است که بچه ها خبرچینی کنند زیرا گاهی اوقات برای حل مسائل و کنار آمدن با احساساتشان به کمک بزرگترها نیاز دارند اما وقتی کودک بزرگتر می شود یعنی به سن ۷ یا ۸ سالگی می رسد، خبرچینی دیگر یک موضوع عادی نیست؛ زیرا کودک در این سن به خوبی می تواند تشخیص دهد که چه چیزهایی را واقعا باید بگوید و چه چیزهایی را نباید بگوید.
بچه هایی که خبرچینی می کنند، از طرف دیگران برچسب می خورند و در نهایت از سمت همسالان طرد می شوند. والدین هرگز نباید از خبرچینی کودک استقبال کنند زیرا این امر در بلند مدت تاثیر بدی در روابط بین فردی او خواهد داشت.
و اگر والدین به این خبرچینی ها واکنشی نشان ندهند و جلوی این رفتار کودک را نگیرند، او را با مشکلات زیادی مواجه می کنند که یکی از این مشکلات به هم خوردن روابط و دوستی های کودکان است.
چرا کودکان خبرچینی می کنند؟
خبرچینی هر کودک علتی دارد که باید با توجه به شرایط کودک آن علت را پیدا کرد اما به طور کلی علل خبرچینی در کودکان شامل موارد زیر است:
1- کنترل کردن دیگران
والدین اغلب فکر می کنند علت خبرچینی فرزندشان این است که کودک احساس قدرت نمی کنند در حالی که چنین چیزی درست نیست. به گفته روانشناسان، کودکانی که خبرچینی می کنند کاملا درست و غلط را از هم تشخیص می دهند و به این دلیل خبرچینی می کنند که بتوانند دیگران را کنترل کنند و بر آن ها سلطه داشته باشند.
2- رفتار قانون مند
یکی دیگر از دلایل خبرچینی کودکان به مرحله ای از رشد کودک برمی گردد؛ در حدود ۵ سالگی، بچه ها قوانینی که باید رعایت کنند را درک می کنند اما توانایی تشخیص قانون شکنی های اصلی و جزئی را ندارند و به همین دلیل هر قانونی که شکسته می شود را به بزرگسالان گزارش می دهند.
3- انعکاس رفتار مراقبین کودک
والدین به عنوان مراقبین کودک، در مسیر تربیت فرزند باید صادقانه تر به درون خود نگاه کنند؛ اگر با کودک خشن و قضاوت کننده برخورد کنید، او نیز با همسالانش همین رفتار را خواهد داشت و این می تواند یکی از علل خبرچینی کودک باشد.
4- رقابت با خواهر و برادرها
روانشناسان می گویند خبرچینی کودک ممکن است ریشه در رقابت با خواهر و برادر نیز داشته باشد. به عنوان مثال ممکن است یک کودک بزرگتر احساس کند که از همه نظر از خواهر و برادرهای کوچکتر خود بالاتر است؛ بنابراین همیشه حق با اوست و به همین خاطر خبرچینی می کند.
با کودک خبرچین چه کنیم؟
چند راهکار وجود دارد که به ما کمک می کند تا بدانیم با کودک خبرچین چه کنیم:
1- علت رفتار کودک را کشف کنید
باید ببینید که چه چیزی باعث می شود کودک خبرچینی کند؛ در واقع مراقبین باید اول علت رفتار کودک را کشف کنند.
کودکان به دلایل مختلفی خبرچینی می کنند؛ یک کودک به دلیل این که یک نفر قانونی را زیر پا گذاشته است خبرچینی می کند، ممکن است مهارت های شناختی یک کودک هنوز به اندازه کافی رشد نکرده باشد تا بتواند درک کند که گفتن چه چیزهایی مهم است و چه چیزهایی مهم نیست، شاید یک کودک مهارت های اجتماعی لازم را ندارد تا مشکلاتش را به تنهایی حل کند و یا اگر بچه ای احساس کند چیزی منصفانه نیست، برای این که کس دیگری را به دردسر بیندازد و یا جلب توجه و تایید دیگران را دریافت کند، شروع به خبرچینی می کند.
2- به کودک یاد دهید که گفتن چه چیزهایی واقعا اهمیت دارد
هنگامی که کودک خبرچینی می کند او را نادیده نگیرید اما زیاد هم به گفته هایش اهمیت ندهید؛ در واقع از این موقعیت استفاده کنید تا تفاوت بین گفتن چیزهای با اهمیت و چیزهای بی اهمیت را به او یاد دهید. به عنوان مثال به او یاد دهید که اگر یک کودک مداد رنگی خودش را شکست آن قدر اهمیت ندارد و نیازی نیست فورا این موضوع را به شما بگوید اما اگر کودکی با کبریت بازی می کند مهم است و بهتر است این موضوع را با شما در میان بگذارد. در واقع والدین باید به کودکان آموزش دهند که فقط موارد خطرناک را به آن ها گزارش دهند.
همچنین وقتی فرزندتان شروع به خبرچینی می کند او را بپذیرید، به او خوب گوش دهید، احساساتش را در نظر بگیرید و او را تصدیق کنید. سپس می توانید سوالاتی از او بپرسید تا بیشتر درباره موضوع آگاه شوید مثلا آیا کسی آسیب دید؟ آیا کسی گریه می کند؟ اگر پاسخ فرزندتان به این سوال ها نه است، به او بگویید که نیازی نبود این موضوع را به شما بگوید. به این ترتیب کودک کم کم تفاوت بین مسائل با اهمیت و مسائل کم اهمیت تر را یاد می گیرد.
3- به خبرچینی های کودک اهمیت ندهید
بدیهی است که توجه کردن به خبرچینی های کودک فقط این رفتار را در او تقویت می کند. روانشناسان توصیه می کنند که والدین نباید صحبت های کودک را رد کنند و یا توصیه ها و نصیحت های نا به جایی به او بگویند.
گاهی اوقات بچه ها فقط یک مکان امنی می خواهند تا نگرانی هایشان را در آن به اشتراک بگذارند. روانشناسان می گویند، بچه ها مستقیما نمی گویند “من نیاز دارم به حرف هایم گوش دهی، از من عصبانی نشوی و همراهم باشی و کمک کنی”، اما در ۹۰٪ مواقع این چیزی است که آن ها می خواهند.
4- مهارت حل کردن مشکلات را به فرزندتان یاد دهید
به کودک یاد دهید زمانی که شرایط اضطراری نیست و هیچ کس در خطر نیست، او می تواند خودش فکر کند و راه حل های خود را پیدا کند؛ به این ترتیب کودک را برای کنترل موقعیت های بعدی آماده می کنید.
5- میانجی گری کنید
کودکان خبرچین معمولا دیگران را قضاوت و سرزنش می کنند و بیشتر بر رفتار دیگران تمرکز می کنند تا رفتار خودشان. بچه ها باید یاد بگیرند که به جای این حرف ها، احساسات خود را به یکدیگر نشان دهند. می توانید در جمع دوستانه بچه ها نقش میانجی گری داشته باشید به عنوان مثال از آن ها بپرسید که چطور می توانند خودشان مشکلشان را حل کنند، اگر ایده ای داشتند به آن ها گوش کنید و اگر نداشتند راه حل هایی را به آن ها پیشنهاد دهید و اجازه دهید بچه ها خودشان راه حلی را انتخاب و به آن عمل کنند.
6- کودک را تنبیه نکنید
از سرزنش، تنبیه و فریاد زدن بر سر کودکان جدا خودداری کنید. والدین باید برای کودک حمایتگر باشند، پدر و مادرهایی که فرزندشان را تنبیه و سرزنش می کنند در واقع رفتارهای بد کودک را تقویت می کنند.
7- به کودک گوش دهید
برای فرزندتان حضور داشته باشید، به آن چه می گوید علاقمند باشید و با دقت به او گوش دهید. در صورتی که حس کردید فرزندتان در مورد مسائل بی اهمیتی خبرچینی می کند، پاسخ هایی که به او می دهید را به حداقل برسانید تا کم کم با گذشت زمان این رفتار را کنار بگذارد.
8- به خوبی به کودک پاسخ دهید
این که والدین هنگام برخورد کردن با خبرچینی کودک از چه کلماتی استفاده می کنند مهم و تاثیرگذار است. به عنوان مثال اگر فکر می کنید کودک به دلیل قلدری و کنترل کردن دیگران خبرچینی می کند، می توانید به او بگویید “فقط دو بزرگسال در این خانه وجود دارد و این وظیفه ماست که قوانین را اجرا کنیم”. زمانی که چنین اطمینانی به کودک می دهید، خبرچینی کردن در او کاهش می یابد و توجه آن ها از رفتارهای دیگران به فعالیت های خودشان معطوف می شود.
9- صبور باشید
اکثر بچه ها وقتی بزرگ تر می شوند به مرور زمان چنین رفتارهایی را کنار می گذارند؛ در غیر این صورت با پیامدهای اجتماعی مانند طرد شدن از سوی همسالان مواجه می شوند و رفتار خبرچینی بچه ها را برای همیشه کاهش می دهد.