راهکارهایی از جمله محبت کردن به کودک، همدلی، مشارکت در انجام کارها، دادن حق انتخاب به کودک، تشویق، نوشتن چک لیست، تغییر تدریجی شرایط، توضیح اهمیت انجام کارها و صحبت کردن با کودک به روش درست، به ما کمک می کند تا بدانیم باید با کودک غرغرو چه کنیم.
با کودک غرغرو چه کنیم؟
گاهی اوقات کودکان الکی غر می زنند و بهانه گیری می کنند و این مسئله برای والدین خسته کننده و طاقت فرسا است؛ یادتان باشد حتی اگر عصبانی شدید نباید تسلیم غرغرهای فرزندتان شوید. گاهی والدین می خواهند هر کاری انجام دهند تا فقط کودک دست از غر زدن بردارد اما با این کار نه تنها مشکل حل نمی شود، بلکه کودک ناخواسته یاد می گیرد که برای رسیدن به خواسته هایش غر بزند. سپس وقتی کودک یاد گرفت که برای رسیدن به خواسته هایش غر بزند، باید راهی پیدا کنید تا این موضوع را نیز حل کنید و از آن جایی که تسلیم شدن هیچ مشکلی را حل نمی کند، بهتر است راه دیگری برای حل این مشکلات پیدا کنید.
1- کمبود عاطفی کودکان را برطرف کنید
گاهی اوقات ممکن است بچه ها از شما بخواهند که کنارشان باشید؛ حتی اگر تمام روز با آن ها بازی کرده باشید. هیچ اشکالی ندارد که گاهی روال زندگی خود را کمی تغییر دهید. بعضی روزها پیش می آید که مشغله زیادی دارید و کودک شما نیاز به محبت شما دارد. بهتر است که قبل از انجام هر کاری ابتدا ۵ دقیقه او را در آغوش بگیرید، با او بازی کنید، با هم آهنگ بخوانید و چندین کار مشارکتی انجام دهید. در واقع کودک نباید از لحاظ عاطفی احساس کمبود داشته باشد. این کارها باعث می شود تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنید، از اتفاقات روزمره تان برای هم بگویید و مدتی را با هم بگذرانید.
2- کودک را در آغوش بگیرید
زمانی که فرزندتان غرغر می کند و از مسائل شکایت دارد، او را در آغوش بگیرید و صبر کنید که خودش از آغوش شما جدا شود؛ حتی اگر خیلی طول کشید و زمان بیشتر از حد انتظار شما باشد. با این کار مخزن احساس آن ها تا حد زیادی پر می شود.
3- همدل باشید
به جای این که درباره احساسات خودتان صحبت کنید، اجازه دهید کودک شما بداند که احساسات او را درک می کنید و دنیا را از چشم او می بینید. مثلا هنگام تماشای کارتون با او همدردی کنید و بگویید: “کاش بچه داخل کارتون می تونست با تو بازی کنه”. اگر این حرف ها را با احساسات واقعی بگویید، گاهی اوقات کفایت می کند و کودک متوجه می شود که او را درک می کنید و برای احساسات او ارزش قائل هستید.
4- در انجام کارها با یکدیگر مشارکت کنید
از کودکان خود بخواهید که در انجام کارهای روزمره زندگی به شما کمک کنند. این کار باعث افزایش تعاملات روزمره، بهبود سرعت عمل، وظیفه شناسی، وقت شناسی و کمک به افزایش خلاقیت کودک می شود. کارهایی را از آن ها بخواهید که قادر به انجام آن باشند. مثلا در تدارک وعده های غذایی و چیدن سفره از آن ها کمک بگیرید. انجام این کارها باعث می شود که کودک توانایی های خود را ببیند و عزت نفس او بالا می رود.
5- به کودک حق انتخاب بدهید
شرایطی را فراهم کنید که کودک بتواند بین گزینه های مختلف انتخاب کند و مجبور به پذیرش تنها یک شرط نباشد. مثلا به او بگویید “می تونی در آشپزی به من کمک کنی یا می تونی یکی از اسباب بازی هاتو به آشپزخونه بیاری و با اون بازی کنی». همه چیز به رفتار والدین بستگی دارد؛ اگر کودک تجربه مقاومت، مخالفت و کنترل شدن داشته باشند، بیشتر غرغر می کنند! اما اگر او را درک کنید و به او کمک کنید، به احتمال زیاد با شما همکاری خواهند کرد.
6- کودک را تشویق کنید
حتما به زمان هایی که کودک خودش سرگرم می شود و به تنهایی بازی می کند و یا برای زمان خود برنامه ریزی می کند توجه کنید و او را تشویق کنید. اگر هم فراموش کردید می توانید به زمان هایی اشاره کنید او که در کارها به شما کمک می کند و یا هنگامی که مشغله کاری دارید خودش به تنهایی بازی می کند، و از او تشکر کنید. به عنوان مثال به او بگویید: “از این که خودت رو سرگرم کردی متشکرم. توی این مدت هم من تونستم یک غذای خوشمزه آماده کنم تا با هم بخوریم”.
7- شرایط را به مرور تغییر دهید
برای برخی از کودکان دشوار است که خودشان بازی کنند. در این مواقع بهتر است با هم بازی کنید و چند دقیقه به آشپزخانه بروید و سپس دوباره به سراغ فرزندتان بروید. می توانید به آن ها پیشنهاد دهید که او پیش شما بیاید اما ممکن است غر بزند و بهانه گیری کند. چندین بار به کنار کودک برگردید و بعد به سراغ کاری که باید انجام دهید بروید؛ سپس می توانید به تدریج و طی چند هفته زمان حضور به آشپزخانه را افزایش دهید. گاهی هم می توانید برخی از کارها را در کنار بچه ها انجام دهید که هم غرغر آن ها کمتر شود و هم بتوانید کنار آن ها حضور داشته باشید.
8- وظایف را خسته کننده جلوه ندهید
چگونه کودک را برای انجام تکالیف، وظایف شخصی یا کمک به همکاری در امور خانه آماده می کنید؟ مطمئنا، کارها و وظایف به شیرینی لحظات بازی کردن نخواهد بود و برای آن ها زیاد خوشایند نیست اما نحوه بیان شما می تواند بر دیدگاه فرزندتان تاثیر بگذارد.
به عنوان مثال، کار مدرسه اجتناب ناپذیر است، اما لازم هم نیست که کار خسته کننده ای به نظر برسد که با اجبار و کلی غر و بهانه انجام شود. در واقع لازم است که با کودک قاطع و واقع بینانه صحبت کنید و آن را همان گونه که هست جلوه دهید: تکالیف مدرسه چیزی است که باید انجام دهند و تمام. یادگیری را سرگرم کننده و هیجان انگیز کنید، نه چیزی که فقط صرفا انجام شود و از سر خود باز کنند. سعی کنید عشق به دانش و درس خواندن را در آن ها تقویت کنید. انتخاب کلمات و لحن صدای شما هم در این روند تاثیر زیادی دارد. به عنوان مثال تفاوت بین دو جمله ” باید همین الان تکالیف مدرسه را شروع کنی” و یا “ساعت هشت است؛ زمان شروع کار مدرسه رسیده” کاملا مشهود است و تاثیرات متفاوتی روی کودک شما خواهد داشت.
9- یک چک لیست تهیه کنید
تنظیم چک لیست ها، به خصوص روی کاغذ، ذهن را از ذخیره اطلاعات بسیار راحت می کند. آویزان کردن یک لیست بصری می تواند به کودک شما کمک کند تا کارهایی را که باید در مرحله بعدی انجام دهد و کارهایی را که قبلا انجام داده است، ببیند. با این کار همچنین می تواند مهارت مهمی مانند نظم و مدیریت زمانی را یاد بگیرد. می توانید با لیستی شروع کنید که بتواند آن را بررسی کند و در کنار کارهای انجام شده تیک بزند. در واقع همه ما دوست داریم کارهایمان را مرتب انجام دهیم و لیست ها راهی عالی برای کودکان هستند تا بدون غر زدن و بهانه گیری های مداوم روال کار خود را بدانند و آن را یاد بگیرند.
10- مراقب لحن صدای خود باشید
وقتی از فرزندتان می خواهید کاری انجام دهد چگونه با او صحبت می کنید؟ آیا این کار را با احترام و مهربانی انجام می دهید یا به او دستور می دهید؟ کودکان به صحبت های کسی که به آن ها بی احترامی کنند گوش نمی دهند. این کار باعث می شود که غر بزنند و طی این چرخه قطعا کاری هم انجام نمی شود. ما نمی توانیم با تهدید و ترس، از کودکان توقع همکاری داشته باشیم. بنابراین زمانی که کاری از کودک خود می خواهید با احترام و مهربانی آن را مطرح کنید و در کمال ادب از او برای انجام کارها خواهش کنید. مواقعی هم که کاری را بدون گفتن انجام می دهند، از آن ها قدردانی کنید. تمرکز کردن فقط روی زمان هایی که کوتاهی می کنند و انجام کارها را به تعویق می اندازند کار اشتباهی است؛ زمانی که کارهای کودک دیده می شود و توسط دیگران تحسین می شود، تمایل بیشتری به ادامه رفتار خود خواهند داشت.
11- درباره اهمیت کارها به کودکان توضیح دهید
دفعه بعد که فرزندتان برای انجام کاری غرغر کرد، دلیل انجام آن کار را به کودک توضیح دهید. توضیح این که چرا برخی از کارها باید انجام شود خیلی بهتر از این است که به کودک بگویید کاری را انجام دهد چون «شما گفتید». دلایلی را مطرح کنید که درست باشد و منطقی به نظر برسد تا کودک قانع شود و بدون غر زدن کارها را انجام دهد. به عنوان مثال او باید تکالیف مدرسه را انجام دهد است چون معلم او تکالیف را بررسی می کند؛ باید دندان هایش را مسواک بزند تا تمیز و بدون پوسیدگی باشند؛ باید لباس های کثیف خود را داخل ماشین لباسشویی بیندازد تا روزهای بعد چیزی برای پوشیدن داشته باشد. گاهی اوقات دلیل حتی می تواند نوعی “پاداش” باشد. به عنوان مثال، می توانید به او بگویید در صورتی که غذا بخورد می تواند بازی کند. این مسائل برای کودک قابل هضم است و تا حد زیادی در انجام این کارها بدون غر زدن همکاری می کند.